Executieve functies in het VO en de methode Slim Studeren

studievaardigheden in de bovenbouw van het VO

Om leerlingen te kunnen helpen bij de ontwikkeling van de executieve functies is het goed om te weten hoe executieve functies werken. Executieve functies zijn al die regelfuncties van de hersenen die essentieel zijn voor het realiseren van doelgericht en aangepast gedrag. Onderwijsprofessionals hebben bijna dagelijks te maken met pubers die geen overzicht kunnen bewaren of niet weten hoe ze moeten leren. Dit zorgt voor stress en dat heeft een negatieve invloed op de leerprestaties van de leerling. In het VO wordt een groot beroep gedaan op de executieve functies van leerlingen, maar deze zijn volop in ontwikkeling in de puberteit. Het is daarom van essentieel belang om leerlingen te helpen met het ontwikkelen en versterken van de executieve functies. De all-in-one mentormethode en de planagenda Slim Studeren zijn twee praktische tools die docenten kunnen inzetten om de executieve functies van hun leerlingen te verbeteren en te bevorderen.

Executieve functies in de onderbouw VO

Executieve functies zijn ontzettend belangrijk voor het behalen van schoolsucces. In het vo wordt een groot beroep gedaan op de executieve functies en studievaardigheden van leerlingen. Het begint al in de brugklas. Maar is dat realistisch? Kun je van al je leerlingen verwachten dat ze al weten hoe ze hun huiswerk moeten inplannen of hoe ze zich moeten voorbereiden op de toetsweek? Wat is belangrijk en wat is minder belangrijk? Er zijn veel leerlingen in de onderbouw die moeite hebben met het stellen van prioriteiten en het plannen van schooltaken en andere activiteiten. Elke leerling wil goede leerprestaties halen, maar dat is niet voor alle leerlingen vanzelfsprekend. Aandacht voor executieve functies en studievaardigheden in de onderbouw van het vo mag dus niet missen.

Meer aandacht voor executieve functies in de bovenbouw VO

In de bovenbouw VO wordt vaak van leerlingen verwacht dat ze zelfstandig en actief aan de slag kunnen en voorbereid naar de les komen. Bij leerlingen met goede zelfregulatievaardigheden zie je dit terug in gedrag zoals doelen stellen, plannen, monitoren en evalueren. Echter zijn er nog steeds veel leerlingen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs die dit niet hebben. Deze leerlingen hebben ondersteuning nodig om hun executieve functies te verbeteren. Leren plannen en het opschrijven van huiswerk in een agenda zijn erg belangrijk voor het ontwikkelen van de executieve functies. Executieve functies bepalen in hoge mate het schoolsucces van leerlingen, meer nog dan intelligentie.

Een voorbeeld ter verduidelijking: Imran zit in 4 havo. Zijn docenten verwachten van hem dat hij zelfstandig kan werken, lesstof actief kan verwerken, goed kan samenwerken, enzovoort. Daarnaast veronderstellen zijn docenten dat hij weinig begeleiding nodig heeft bij het plannen van zijn huiswerk en bij het bestuderen van de leerstof voor een toets. Maar Imran is een leerling die moeite heeft met planning. Hij begint vaak te laat met het bestuderen van de leerstof en dat levert hem veel stress op. Voor Imran is planning niet de enige reden waarom hij vastloopt. Hij weet vaak niet hoe hij zich moet voorbereiden op een toets en welke manieren het meest effectief zijn.

Schoolbreed aan de slag met executieve functies

Wil je schoolbreed aan de slag met executieve functies en ben je op zoek naar lesmateriaal?

Voor scholen die aan de slag willen met executieve functies hebben we een aantal mogelijkheden om mentoren en docenten te voorzien van praktische tools, kennis en vaardigheden:

De PLANAGENDA Slim Studeren is een praktische tool voor de leerling om te leren plannen en om inzicht te krijgen in een belangrijk deel van zijn/haar eigen leerstrategie. De planagenda stelt de leerling in staat doelgerichter te werken en om te achterhalen hoeveel tijd hij of zij aan een activiteit besteedt. Verder leert de leerling prioriteiten stellen en zijn/haar aandacht te richten op de juiste zaken die ervoor zorgen dat hij/zij meer overzicht krijgt en zich beter kan focussen.

De all-in-one mentormethode Slim Studeren VO is een modulair programma met alle belangrijke thema’s voor leerlingen in het VO. Een doorlopende leerlijn voor alle klassen in het voortgezet onderwijs over studievaardigheden, sociale vaardigheden, mediawijsheid, privacy, burgerschap en loopbaanoriëntatie. Het is een methode die breed en flexibel inzetbaar is.

Het programma is altijd en overal beschikbaar en kom je dus ook ouders tegemoet in hun behoefte hoe ze hun kind thuis kunnen begeleiden met bijvoorbeeld plannen en leren leren. Je kunt Slim Studeren VO eenvoudig inzetten voor een positieve wisselwerking tussen school, leerlingen en ouders.

Voor docenten en mentoren hebben we verschillende online trainingen en masterclasses ontwikkeld. Daarnaast bieden we gratis kick-offsessies om de planagenda en de all-in-one mentormethode goed te implementeren. Docenten en mentoren krijgen handvatten om aan de slag te gaan met de planagenda en de all-in-one-mentormethode.

In ons aanbod vind je ook de docentenagenda met aandacht voor de coachende rol van de docent. De docentenagenda is ontwikkeld voor leraren, met behulp van leraren. In deze agenda wordt de leraar meegenomen in coachingsvaardigheden aan de hand motivatiekaartjes, kant-en-klare lessen, tips en trucs, zelfreflectie, enzovoort.

Maak kennis met onze oplossingen

Om een goed beeld te krijgen van onze oplossingen, bieden wij vrijblijvend demo’s aan voor scholen. Op locatie of via Teams.

Neem hiervoor contact met ons op.

Deel dit artikel via:

Gerelateerde artikelen

voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo

Betere voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo is hard nodig

De overstap van het vmbo naar het mbo verloopt vaak stroef. Onderzoek toont aan dat veel leerlingen onvoldoende voorbereid zijn op de nieuwe verwachtingen en verantwoordelijkheden. Dit leidt tot een hoger uitvalpercentage en onnodige vertragingen in de leerroute. Hoe kan dit beter? In deze blog bespreken we oplossingen, recente inzichten en concrete verbeterpunten. Problemen bij de overgang Veel vmbo-leerlingen ervaren de overgang naar het mbo als een sprong in het diepe. Volgens een rapport van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA, 2023) is 30% van de mbo-studenten in het eerste jaar ontevreden over hun keuze of heeft moeite met het nieuwe niveau van zelfstandigheid. Dit heeft grote gevolgen: jaarlijks stopt bijna 20% van de mbo-studenten voortijdig met hun opleiding. Belangrijke oorzaken zijn: Onvoldoende voorbereiding op beroepsspecifieke vaardigheden. Weinig kennis over wat een mbo-opleiding inhoudt. Gebrek aan zelfregulatievaardigheden, zoals plannen en zelfstandig werken. De cijfers maken duidelijk dat verandering nodig

Lees meer
Zelfregulerend leren in het vo

Feedbackstrategieën die leiden tot zelfregulerend leren in het vo

Zelfregulerend leren in het voortgezet onderwijs (vo) is een krachtig middel om leerlingen verantwoordelijkheid te geven over hun eigen leerproces. Zelfregulerend leren omvat drie kernvaardigheden: plannen, monitoren en reflecteren. Docenten spelen een belangrijke rol in het bevorderen van deze vaardigheden. Effectieve feedback is één van de meest impactvolle strategieën om dit te bereiken. In deze blog bespreken we verschillende feedbackstrategieën, ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, die bijdragen aan zelfregulerend leren in het vo. Wat is zelfregulerend leren? Zelfregulerend leren verwijst naar het proces waarin leerlingen zelf doelen stellen, hun voortgang monitoren en reflecteren op hun prestaties. Zimmerman (2002) benadrukt dat leerlingen in staat moeten zijn om zichzelf te sturen in hun leerproces door middel van zelfevaluatie en zelfcorrectie. Dit vereist niet alleen motivatie, maar ook specifieke vaardigheden die aangeleerd en ontwikkeld kunnen worden met behulp van gerichte feedback. Waarom is feedback essentieel? Feedback is een krachtig instrument om leerlingen te helpen

Lees meer
VO-scholen en sociale vaardigheden

Waarom VO-scholen meer aandacht moeten besteden aan het aanleren van sociaal gedrag

Scholen besteden veel tijd aan vakken zoals rekenen, taal en wetenschap. Maar sociale vaardigheden? Die krijgen vaak te weinig aandacht. Dit moet veranderen. Leerlingen hebben niet alleen kennis nodig. Ze moeten ook leren hoe ze goed met anderen kunnen omgaan. Hier lees je waarom sociale vaardigheden op VO-scholen onmisbaar zijn. Succesvol in het leven na school Een diploma opent deuren, maar zonder sociale vaardigheden blijven veel deuren dicht. Werkgevers zoeken mensen die kunnen samenwerken, communiceren en problemen oplossen. Ook privé zijn vaardigheden zoals empathie en conflicthantering belangrijk. Als scholen hierop inzetten, bereiden ze leerlingen écht voor op de toekomst. Onderzoek van het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau, 2022) laat zien dat sociale vaardigheden cruciaal zijn voor werk en welzijn. Betere sfeer in de klas Leerlingen die respectvol met elkaar omgaan, zorgen voor een prettige klas. Pesten en conflicten nemen af. Dit schept een veilige omgeving. In zo’n omgeving durven leerlingen

Lees meer