Burgerschap in het VO: Hoe ga jij het burgerschapsonderwijs vormgeven?

Werken aan burgerschap in het VO dat aansluit bij de normen en waarden van de leerling én die van de school. Hoe pak je dat aan? Het is meer dan de klassieke thema’s zoals democratie en verkiezingen. Het gaat ook over identiteitsvorming, verbondenheid met elkaar en de onderzoekende en reflectieve houding van de leerling. In het voortgezet onderwijs wordt vooral in de vakken Geschiedenis en Maatschappijleer veel aandacht besteed aan burgerschapsonderwijs, maar er is nog meer mogelijk. Wat voor burgerschap streeft jouw team na? Waarin kunnen jullie nog groeien? Hoe breng je het burgerschapsonderwijs op niveau?

  • Burgerschap en actualiteit

Burgerschap in het VO gaat niet alleen over Nederland, maar ook over de hele wereld. Werk via actualiteit aan activerende burgerschapslessen. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat leerlingen lessen meer waarderen als daarin gewerkt wordt met de actualiteit. Surf samen met je leerlingen naar een nieuwswebsite of kijk samen terug naar een actualiteitenprogramma.

  • Burgerschap en themadagen

Themadagen zijn essentieel voor het verdiepen en verbreden van lessen. Denk aan themadagen zoals Paarse Vrijdag, Complimentendag, Kinderrechtendag, Valentijnsdag, week tegen pesten, enzovoorts.

  • Burgerschap en schoolbeleid

Verander de wereld, begin bij jezelf! Je kunt ook rond beleidsbeslissingen van je school aan de slag gaan. Enkele voorbeelden: gezonde schoolkantine, duurzaamheid, anti-pestprotocol, schoolreisjes, ouderbijdrage, enzovoorts.

  • Burgerschap en eTwinning

Met eTwinning start je met internationalisering en wereldburgerschap. Je geeft je leerlingen een kijkje over de grens. Ze komen in contact met jongeren in andere landen en leren over elkaars taal en cultuur. Ze kunnen samenwerken aan uiteenlopende thema’s zoals wereldburgerschap, diversiteit, mediawijsheid en klimaat. Internationaal samenwerken geeft burgerschapsonderwijs een extra dimensie en dat is de grote kracht van eTwinning.

  • Burgerschap en Slim Studeren VO

Met Slim Studeren VO kun je doelgericht aan burgerschapsvorming van je leerlingen werken. Je hebt een stevige basis om de burgerschapsvaardigheden van je leerlingen te versterken. De tijd die je met Slim Studeren VO bespaart, kun je gebruiken om extra verdieping te bieden door aandacht te besteden aan actualiteit, themadagen en eTwinning. Als je alles zelf moet bedenken en ontwikkelen, blijft er weinig tijd over voor bijvoorbeeld actualiteit en internationalisering. Door Slim Studeren VO te combineren met actualiteiten kun je op een eenvoudige en tijdbesparende manier het burgerschapsonderwijs vormgeven.

Wettelijke opdracht burgerschap

In Nederland is burgerschapsvorming een wettelijke plicht in het onderwijs. Deze wet schrijft voor dat burgerschapsonderwijs doelgericht, samenhangend en herkenbaar aanwezig moet zijn. Het mag verdeeld worden over verschillende vakken, maar je mag als school ook ervoor kiezen om het zwaartepunt bij een bepaald vak, zoals maatschappijleer, te leggen. Uit het recente rapport ‘De Staat van het Onderwijs 2022’ (Inspectie van het Onderwijs, 2022) blijkt echter dat burgerschapsvorming op veel scholen op een weinig doelgerichte en samenhangende wijze vorm krijgt.

Ondersteuning bij het opzetten van het burgerschapsonderwijs

Burgerschapsonderwijs is een brede opdracht waarmee je als school aan de slag moet. Heb je ondersteuning en advies nodig bij het opzetten van het burgerschapsonderwijs? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Ons team staat klaar om jullie te helpen.

Deel dit artikel via:

Gerelateerde artikelen

voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo

Betere voorbereiding van vmbo-leerlingen op het mbo is hard nodig

De overstap van het vmbo naar het mbo verloopt vaak stroef. Onderzoek toont aan dat veel leerlingen onvoldoende voorbereid zijn op de nieuwe verwachtingen en verantwoordelijkheden. Dit leidt tot een hoger uitvalpercentage en onnodige vertragingen in de leerroute. Hoe kan dit beter? In deze blog bespreken we oplossingen, recente inzichten en concrete verbeterpunten. Problemen bij de overgang Veel vmbo-leerlingen ervaren de overgang naar het mbo als een sprong in het diepe. Volgens een rapport van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA, 2023) is 30% van de mbo-studenten in het eerste jaar ontevreden over hun keuze of heeft moeite met het nieuwe niveau van zelfstandigheid. Dit heeft grote gevolgen: jaarlijks stopt bijna 20% van de mbo-studenten voortijdig met hun opleiding. Belangrijke oorzaken zijn: Onvoldoende voorbereiding op beroepsspecifieke vaardigheden. Weinig kennis over wat een mbo-opleiding inhoudt. Gebrek aan zelfregulatievaardigheden, zoals plannen en zelfstandig werken. De cijfers maken duidelijk dat verandering nodig

Lees meer
Zelfregulerend leren in het vo

Feedbackstrategieën die leiden tot zelfregulerend leren in het vo

Zelfregulerend leren in het voortgezet onderwijs (vo) is een krachtig middel om leerlingen verantwoordelijkheid te geven over hun eigen leerproces. Zelfregulerend leren omvat drie kernvaardigheden: plannen, monitoren en reflecteren. Docenten spelen een belangrijke rol in het bevorderen van deze vaardigheden. Effectieve feedback is één van de meest impactvolle strategieën om dit te bereiken. In deze blog bespreken we verschillende feedbackstrategieën, ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, die bijdragen aan zelfregulerend leren in het vo. Wat is zelfregulerend leren? Zelfregulerend leren verwijst naar het proces waarin leerlingen zelf doelen stellen, hun voortgang monitoren en reflecteren op hun prestaties. Zimmerman (2002) benadrukt dat leerlingen in staat moeten zijn om zichzelf te sturen in hun leerproces door middel van zelfevaluatie en zelfcorrectie. Dit vereist niet alleen motivatie, maar ook specifieke vaardigheden die aangeleerd en ontwikkeld kunnen worden met behulp van gerichte feedback. Waarom is feedback essentieel? Feedback is een krachtig instrument om leerlingen te helpen

Lees meer
VO-scholen en sociale vaardigheden

Waarom VO-scholen meer aandacht moeten besteden aan het aanleren van sociaal gedrag

Scholen besteden veel tijd aan vakken zoals rekenen, taal en wetenschap. Maar sociale vaardigheden? Die krijgen vaak te weinig aandacht. Dit moet veranderen. Leerlingen hebben niet alleen kennis nodig. Ze moeten ook leren hoe ze goed met anderen kunnen omgaan. Hier lees je waarom sociale vaardigheden op VO-scholen onmisbaar zijn. Succesvol in het leven na school Een diploma opent deuren, maar zonder sociale vaardigheden blijven veel deuren dicht. Werkgevers zoeken mensen die kunnen samenwerken, communiceren en problemen oplossen. Ook privé zijn vaardigheden zoals empathie en conflicthantering belangrijk. Als scholen hierop inzetten, bereiden ze leerlingen écht voor op de toekomst. Onderzoek van het SCP (Sociaal en Cultureel Planbureau, 2022) laat zien dat sociale vaardigheden cruciaal zijn voor werk en welzijn. Betere sfeer in de klas Leerlingen die respectvol met elkaar omgaan, zorgen voor een prettige klas. Pesten en conflicten nemen af. Dit schept een veilige omgeving. In zo’n omgeving durven leerlingen

Lees meer